یکی از مشکلاتی که در بین افراد زیاد دیده می‌شود هالیتوزیس یا بوی بد دهان است که به دلایل مختلفی بروز می‌یابد. بسیاری از افراد تصور می‌کنند که این مشکل قابل حل نبوده و تنها راه گوشه‌گیری و تنها ماندن است؛ اما این‌چنین نیست و راه‌های مختلفی برای درمان آن ارائه شده‌اند. بهترین راه مراجعه به دندانپزشک خواهد بود تا علت اصلی مشخص شده و سپس درمان آغاز گردد. چه راه حل‌هایی برای درمان بوی بد دهان وجود دارند؟ آیا شما نیز از این مشکل رنج می‌برید؟ چگونه از بوی بد دهان در امان باشیم؟

بوی بد دهان و تشخیص آن

بوی بد دهان یا اصطلاحا هالیتوزیس، گاهی اوقات آنقدر شدید است که باعث آزار اطرافیان نیز میگردد. می‌توان گفت که تقریبا ۲۰ درصد از مردم جامعه از این مشکل رنج می‌برند؛ اما اغلب دلایل این عارضه با یک درمان سطی برطرف خواهد شد. در نتیجه می‌بایست برای یافتن درمانی موثر در ابتدا به دندانپزشک مراجعه کنید تا علت این اتفاق تشخیص داده شود و بعد از آن درمان صورت گیرد.

بوی بد دهان می‌تواند ناشی از علل خاصی باشد. برای اینکه بتوانید آن را تشخیص دهید، در ابتدا می‌بایست با آب دهان خود مچ دستتان را خیس کنید و سپس منتظر بمانید تا مچ دستتان خشک شود. در ادامه آن ناحیه را استشمام کنید؛ اگر بوی بدی به مشامتان رسید، به این عارضه دچار شده‌اید. برخی از افراد نیز از بوی بد تنفس خود رنج می‌برند، در حالی که بوی دهان آن‌ها بد نیست و این بیماری هالیتوفوبیا نامیده می‌شود. اگر با فردی در حال صحبت کردن هستید و او از شما فاصله می‌گیرد این ممکن است دلیلی برای بوی بد دهان شما باشد. به همین دلیل همواره در هنگام صحبت کردن با دیگر اشخاص، فاصله مناسب را رعایت کنید.

علل بوی بد دهان چیست؟

دلایل مختلفی برای بوی بد دهان وجود دارند که شما باید باتوجه به تشخیص دندانپزشک از آن‌ها اطلاع پیدا خواهید کرد. از جمله این علل باید به دخانیات، غذا، خشکی دهان، رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان، داشتن رژیم غذایی نامناسب، مصرف برخی از داروها، بیماری‌ها، مشکلات گلو و بینی، بارداری، کتو اسیدوزیس، پوسیدگی دهان و دندان و عفونت لثه و… اشاره کرد.

مصرف دخانیات

استفاده از تنباکو و توتون بوی بد تنفسی را ایجاد می‌کند و احتمال ابتلا به بیماری لثه را افزایش می‌دهد. افرادی که به دخانیات اعتیاد دارند، دائما از این موضوع رنج می‌برند. این عامل باعث خشک شدن بزاق و در نتیجه افزایش حرارت دهان شده که باکتری‌ها در این محل تجمع می‌یابند. همچنین استفاده زیاد از نیکوتین سیگار باعث شل‌شدگی دریچه معده و مری می‌شود که رفلاکس معده را افزایش می‌دهد و همین عامل سبب بوی بد دهان و ابتلا سرطان معده، ریه و… خواهد شد.

بوی بد دهان

غذا

تجزیه شدن ذرات غذایی که در بین دندان باقی ‌مانده‌اند، خود دلیلی برای ایجاد بوی بد دهان خواهند بود. غذاهایی چون سیر و پیاز تنفس را بد بو می‌کنند. از بین مواد غذایی سیر و پیاز جزء محرک‌ترین موارد برای ایجاد بوی بد دهان هستند. روغن‌هایی که حاصل از مصرف پیاز و سیر است به سمت ریه‌ها راه پیدا می‌کنند و هنگام تنفس مابقی این ماده‌ به شکل بازدم از دهان خارج خواهند شد. همچنین الکل و قهوه نیز اگر زیاد مصرف شوند، موقتا بوی دهان را به دنبال خواهند داشت.

خشکی دهان

به‌طور طبیعی بزاق دهان کار پاکیزه نگهداشتن دهان را برعهده دارد و اگر دهان افراد بنابر دلایلی خشک می‌شود، این معظل سبب ایجاد بوی بد دهان خواهد شد. برخی از بیماری‌ها چون دیابت، کم‌آبی، اضطراب و… از دلایل خشکی دهان و به دنبال آن بوی بد دهان هستند. افزایش سن نیز یکی دیگر از دلایل خشکی دهان و بوی بد آن به شمار می‌رود.

رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان

بدون شک اصلی‌ترین علت برای ایجاد بودی بد دهان رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان است. اگر شما به‌صورت مرتب از مسواک و نخ ‌دندان استفاده کنید، ذرات باقی‌ مانده غذا در دهان شما حذف خواهند شد و به آن‌ها اجازه داده نمی‌شود تا بوی دهان را ایجاد نمایند. اگر به شکل مرتب مسواک نزنید، به مرور زمان باکتری‌ها در دهان شما تجمع می‌یابند و گاها التهاب لثه را نیز به دنبال خواهند داشت و همین علتی است تا در بیشتر مواقع دهان شما با بوی بد همراه باشد.

بوی بد دهان

مصرف برخی از داروها

مصرف برخی از داروها می‌تواند باعث ایجاد خشکی دهان شود و همین معظل خود دلیلی برای ایجاد بوی بد دهان است. همچنین یک‌سری از داروها سبب ایجاد بوی بد در تنفس خواهند شد. داروهایی که برای درمان بیماری‌های قلبی مورد استفاده قرار می‌گیرند، داروهای مربوط به شیمی ‌درمانی، فنوتیازین، برخی از آرامش‌بخش‌ها، مکمل‌های ویتامینی با دوز بالا و… از سری داروهایی محسوب می‌شوند که مصرف آن‌ها گاها بوی بد دهان را به دنبال خواهد داشت.

ابتلا به برخی از بیماری ها

بعضی از بیماری‌ها نیز دلیلی برای ایجاد بوی بد دهان هستند که شامل دیابت کنترل نشده، خشکی دهان، کتواسیدوز دیابتی، عفونت گلو، عفونت سینوس‌ها، اختلالات گوارشی، سرطان، زخم معده، استفراغ، عدم تحمل لاکتوز، نارسایی کلیه و کبد، عفونت دستگاه تنفسی تحتانی و..‌. می‌شوند.

کتو اسیدوزیس

زمانی که در بیماران دیابتی سطح انسولین پایین باشد بدن فرد به اجبار باید از چربی بدن به‌جای شکر استفاده کند. هنگامی که چربی بدن بشکند، منجر به ساخت و تولید کتون خواهد شد. کتون از مواردی است که در بدن بسیار زیاد سمی بوده و بوی دهان و تنفس را به همراه خواهد داشت. ناگفته نماند که Ketoacidosis یکی از بیماری‌های بسیار خطرناک نیز محسوب می‌شود.

آپنه خواب

هنگامی که از خواب بیدار می‌شوید در بیشتر مواقع بوی بد دهان خود را احساس می‌کنید. این اتفاق به این علت است که در هنگام خواب تولید بزاق دهان کاهش پیدا می‌کند؛ و به همین سبب فعالیت باکتری‌ها افزایش می‌یابد که به‌دلیل باز بودن طولانی مدت دهان در هنگام خواب است. افرادی که به آپنه خواب و خروپف دچار هستند بوی بد دهان را بیشتر احساس خواهند کرد.

بارداری

بدون شک بارداری خود به تنهایی باعث ایجاد بوی بد دهان نمی‌شود؛ اما علائمی چون تهوع صبحگاهی که فرد آن را در دوران بارداری بسیار تجربه می‌کند دهان را بد بو خواهد کرد. همچنین تغییرات هورمونی، خوردن غذاهای مختلف به علت ویار بارداری، کم آبی بدن و… باعث ایجاد بوی بد دهان خواهند شد.

بوی بد دهان

میکروب معده

وجود هرگونه عفونت و میکروب باعث ایجاد بوی دهان خواهد شد. به‌طور مثال همان باکتری که باعث ایجاد زخم معده می‌شود، خود بوی سولفوریک را ایجاد می‌نماید‌. طبق تحقیقات صورت گرفته در بیمارانی که از مشکل معده رنج می‌برند این نتیجه حاصل شد افرادی که عامل میکروب در معده آن‌ها از نوع هلیکوباکتر پیلوری باشد، در اکثر موارد بوی بدی در تنفس آن‌ها احساس می‌شود.

سوالات متداول

1. آیا ترشحات در پشت حلق بوی بد دهان را ایجاد می‌کنند؟

زمانی که سینوس‌ها متورم شده و انواع عفونت‌ها در آن‌ها ایجاد می‌شوند، میزان ترشحات پشت حلق افزایش می‌یابد و بوی بدی در تنفس احساس خواهد شد. از جمله مواقعی چون زمان سرماخوردگی، آنفولانزا، سینوزیت حاد، آلرژی و… ترشحات پشت حلق افزایش یافته و در نتیجه بوی بد در دهان به وجود خواهد آمد.

2. آیا رفلاکس معده بوی بد دهان را تشدید می‌کند؟

اگر به علت رفلاکس معده در دهان شما بوی بدی احساس می‌شود، باید در اسرع وقت این مشکل را برطرف کنید. برای این کار نباید ۲ الی ۳ ساعت پس از خوردن غذا دراز بکشید و هنگام خوابیدن از بالشت بلند استفاده نمایید تا فشار وارد شده بر LES کاهش یابد‌. به‌جای آن‌که از وعده‌های غذایی حجیم استفاده کنید، در طول روز وعده‌های غذایی زیاد؛ اما با حجم کم بخورید‌. همچنین داشتن وزن ایده‌آل در جلوگیری از ابتلا به این عارضه نیز بسیار کمک‌کننده خواهد بود.

3. چه زمانی برای درمان بوی بد دهان به دندانپزشک مراجعه کنیم؟

اگر تمامی عواملی که باعث بروز بوی بد دهان می‌شود را به‌خوبی کنترل کرده‌اید؛ اما همچنان از بوی بد دهان رنج می‌برید؛ باید به دندانپزشک مراجعه کنید تا دهان شما مورد بررسی قرار گیرد و بنابر نیاز برای شما تست‌های مورد نیاز تجویز می‌شوند که پس از انجام آن‌ها علت اصلی بوی بد مشخص خواهد شد.

بوی بد دهان

کلام پایانی

در به وجود آمدن بوی بد دهان عوامل بسیاری نقش دارند. در مرحله اول برای جلوگیری از ابتلا به این عارضه می‌بایست بهداشت دهان‌ و‌ دندان خود را به‌خوبی رعایت کنید و سپس بعد از رعایت این موارد، اگر همچنان بوی بد دهان شما را آزار می‌دهد، با مراجعه به دندانپزشک و انجام یک‌سری آزمایشات علت اصلی بوی بد دهان مشخص خواهد شد؛ زیرا در برخی از مواقع بوی بد دهان ناشی از بیماری‌هایی چون دیابت، نارسایی کلیه و کبد و‌… است. لازم به ذکر است که از میان هر ۵ نفر حداقل یک نفر با این مشکل دست‌وپنجه نرم می‌کند. در نتیجه به علت وجود این مشکل اعتمادبه‌نفس خود را از دست ندهید و تنها به دنبال راه‌های برطرف ساختن این عارضه باشید.