آیا شما هم با این مشکل مواجه شده‌اید که به هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن لثه‌هایتان دچار خونریزی شوند؟ علت آن چیست؟ چگونه می‌توان از بروز آن جلوگیری کرده یا آن را کنترل نمود؟ همان‌طور که می‌دانید مسواک زدن بعد از هر وعده‌ غذایی برای سالم ماندن دندان‌ها ضروری است. بنابراین اگر جزء کسانی هستید که هنگام مسواک زدن دندان و لثه‌هایتان دچار خونریزی می‌شوید سعی در ترک استفاده از مسواک یا نخ دندان نکنید و به‌دنبال درمان آن باشید. گاهی اوقات ممکن است مشکل از لثه شما نبوده و تنها به برس مسواک ارتباط داشته باشد. اکثر اوقات علت اصلی خونریزی می‌تواند بیماری‌های مرتبط با لثه باشد؛ اما تشخیص آن با متخصص خواهد بود.

خونریزی لثه و ارتباط آن با بیماری لثه

لثه‌های بسیاری از افراد به هنگام مسواک ‌زدن دچار خونریزی می‌شود و از علت آن نیز آگاه نیستند. گاهی اوقات علت این رخداد هیچ ارتباطی به بیماری لثه نداشته و تنها به‌دلیل استفاده از مسواک‌های غیراستاندارد و غیراصولی است؛ اما در برخی از موارد این خونریزی نشانه‌ وجود بیماری لثه‌ خواهد بود. یکی از رایج‌ترین علل خونریزی لثه هنگام مسواک ‌زدن و نخ‌ دندان کشیدن بیماری لثه‌ای و عفونت آن است.

اما در نظر داشته باشید که تنها نشانه‌ بیماری لثه، خونریزی نبوده؛ بلکه علائم متعددی برای این بیماری وجود دارند. از جمله این علائم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• قرمز شدن لثه‌ها
• بروز بوی بد در دهان
• ملتهب و متورم شدن لثه‌ها
• احساس درد و سوزش در لثه‌ها
• حساس شدن و احساس درد در دندان‌ها
• نمایان شدن ریشه دندان به‌دلیل پسروی لثه‌ها
• خونریزی لثه‎‌ها هنگام نخ دندان کشیدن و مسواک زدن

تمامی این علائم می‌توانند نشانه‌ای از بیماری لثه باشند؛ بنابراین باید در اولین فرصت به متخصص مراجعه نمایید. چنانچه آن را جدی نگیرید و در مراحل ابتدایی آن را درمان نکنید در صورت پیشرفت به پریودنتیت تبدیل شده و درمان سخت خواهد شد. عفونت و بیماری در مراحل پیشرفته‌تر از لثه‌ها فراتر رفته و به استخوان فک می‌رسد.

خونریزی لثه هنگام مسواک زدن و نخ دندان کشیدن و دلایل آن

یکی از عللی که بیمار به آن دلیل به دندان‌پزشک مراجعه می‌کند، خونریزی لثه‌ها به هنگام مسواک زدن و نخ دندان کشیدن است. گاهی اوقات پرزهای سفت و زبر مسواک‌ها سطح لثه‌ها را خراشیده و سبب خونریزی آن‌ها می‌شوند. بنابراین داشتن یک مسواک نرم و اصولی می‌تواند برای جلوگیری از خونریزی بسیار موثر باشد. مسواک مناسب یکی از ده‌ها دلایل موجود برای خونریزی لثه‌ها هنگام مسواک زدن تلقی می‌شود. از دیگر علائم خونریزی لثه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

عدم رعایت بهداشت دندان

اگر هنگام مسواک زدن درد و خونریزی را در لثه‌های خود احساس کردید، یکی از دلایل آن می‌تواند عدم رعایت بهداشت دهان و دندان باشد. باکتری‌های مضر براساس بهداشت ضعیف، افزایش پیدا کرده و در نتیجه سبب بروز التهاب و عفونت در دندان و لثه‌ها می‌شود. بنابراین در این حالت احتمال خونریزی هنگام مسواک زدن بسیار زیاد خواهد شد.

فشار زیاد بر اثر محکم کشیدن نخ دندان و مسواک

خونریزی دندان بیشتر برای کسانی که بسیار با قدرت مسواک را روی دندان‌های خود می‌کشند یا نخ دندان تا آخر به لثه‌ها می‌رسانند اتفاق خواهد افتاد. خصوصا زمانی که از مسواک‌های سخت و غیراستاندارد نیز استفاده ‌کنند. بهتر است برای جلوگیری از آن از بین مسواک‌های متوسط تا سفت، جنس نرم آن را انتخاب نمایید.

متورم و ملتهب شدن لثه‌ها

به دلایل گوناگون از جمله وجود عفونت لثه‌ها می‌توانند دچار التهاب و تورم شوند که در این صورت کوچک‌ترین فشار به آن سبب خونریزی خواهد شد. خونریزی لثه یکی از بزرگ‌ترین نشانه‌های التهاب و بیماری لثه است که بیشتر به هنگام مسواک زدن متوجه آن خواهید شد. التهاب لثه‌ها در اکثر مواقع به‌دلیل تجمع زیاد باکتری‌های مضر روی آن‌ها است که به داخل لثه‌ها نفوذ پیدا می‌کنند. بنابراین از شایع‌ترین علل خونریزی هنگام مسواک زدن می‌تواند به بیماری‌های این‌چنینی اشاره کرد. لازم به ذکر است که التهاب لثه را باید جدی بگیرید تا سبب تحلیل بیش از حد آن نشده و درمان آن نیز آسان‌تر شود.

باقی ماندن ذرات غذا در بین دندان‌ها

زمانی که ذرات غذا در بین دندان‌ها فرور می‌رود گاهی اوقات این ذرات باقی مانده با چشم قابل دیدن نیستند و تنها درد آن را احساس خواهید کرد. باقی ماندن طولانی مدت این ذرات در لابه‌لای دندان‌ها سبب ملتهب و متورم شدن لثه‌ها شده و از همین رو هنگام مسواک زدن سبب خونریزی می‌شود. بنابراین اگر می‌خواهید از این مشکل جلوگیری نمایید سعی کنید استفاده از نخ دندان را پیش از مسواک زدن فراموش نکنید.

مصرف دخانیات

اگر دقت کرده باشید اولین تغییری که در افرادی که سیگار، دخانیات و مواد مخدر مصرف می‌کنند ایجاد می‌شود، تغییراتی در دندان‌های آن‌ها است. تاثیرات مواد حاوی دود بر دندان‌ها و لثه بسیار زیاد بوده و در بسیاری از مواقع عامل اصلی آسیب دندان‌ها نیز مصرف دخانیات خواهد بود. دود سیگار و دیگر دخانیات به‌صورت جرم‌های سخت به لثه‌ها می‌چسبند. پلاک و جرم‌هایی که بر اثر دود سیگار روی لثه‌ها به وجود می‌آیند، به‌راحتی پاک نمی‌شود و سبب بروز مشکلاتی خواهند شد. بنابراین در این حالت نیز دندان‌ها و لثه حساس شده و به هنگام مسواک زدن دچار خونریزی می‌شود.

بروز تغییرات هرمونی

برخی از خانم‌ها نیز هستند که با شروع دوران قاعدگی‌شان، لثه‌های آن‌ها نیز حساس شده و به هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن دچار خونریزی می‌شود. علت این اتفاق می‌تواند تغییرات هرمونی باشد که برای خانم‌ها رخ می‌دهد و بر عملکرد عادی بدن تاثیر می‌گذارد. گاهی اوقات این اتفاق برای زنان باردار نیز رخ می‌دهد که باز هم تعییرات هورمونی علت بروز آن است. تشخیص این مشکل تنها برعهده پزشک متخصص بوده و اگر لثه‌های شما در زمان بارداری دچار خونریزی می‌شوند، بهتر است برای معاینه به پزشک مراجعه نمایید.

انتخاب یک مسواک نامناسب

اگر مسواک نامناسبی برای خود انتخاب کنید که دارای برس‌های زبر و سفتی باشد چنانچه لثه‌های شما هیچ‌گونه مشکلی نیز نداشته باشد ممکن است دچار خونریزی شود. بنابراین باید در انتخاب مسواک خود دقت کرده و از مارک‌های معتبر استفاده نمایید. اگر مسواک جدید شما سبب خونریزی لثه‌هایتان شده و پیش از آن لثه‌های شما حساس نبوده، باید مسواک خود را تغییر دهید. همچنین اگر از مسواک برقی استفاده می‌کنید و طریقه استفاده از آن را نمی‌دانید، بهتر است ابتدا روش صحیح آن را به کمک ویدیوهای آموزشی یاد بگیرید.

بیماری دیابت

اگر از دسته افرادی هستید که به دیابت مبتلا هستید، قطعا می‎‌دانید که بدن از حالت طبیعی خود کمی خارج می‌شود. زخم‌های سطحی و کوچک در کسانی که دیابت دارند به کندی بهبود یافته و حتی در بسیاری از مواقع دچار عفونت و زخم‌های عمیق‌تر خواهند شد. بنابراین افراد دیابتی نیز ممکن است هنگام مسواک زدن در شرایط حساس، خونریزی لثه را تجربه کنند.

افراد مبتلا به هموفیل

بیماری هموفیلی یکی از علائم خونریزی لثه‌ها هنگام مسواک زدن است که باید آن را نیز در نظر گرفت. بیماری هموفیلی سبب جلوگیری از انعقاد خون می‌شود.

دوران حاملگی

 در حدود 40 درصد از زنانی که باردار هستند در ماه‌های دوم تا هشتم دوران باری خود دچار التهاب و حساس شدن لثه‌ها می‌شوند. تغییرات در هورمون‌ها سبب بالا رفتن پروژسترون شده و در نهایت منجر به حساس شدن لثه و دندان خواهد شد. هورمون‌ها جذب باکتری و پلاک‌ها را روی لثه آسان‌تر می‌کنند. بنابراین یکی دیگر از دلایل قرمزی و تورم لثه‌ها و همچنین خونریزی هنگام مسواک زدن علائم ژنژیویت بارداری هستند.

چگونه خونریزی لثه را در خانه کنترل کنیم؟

گاهی اوقات خونریزی لثه مداوم می‌شود؛ در نتیجه بهتر است در خانه نیز بدون مراجعه به دندان‌پزشک از روش‌هایی را برای کنترل آن آگاه باشید. برخی از این راه‌ حل‌ها به شرح زیر هستند.

رعایت بهداشت دهان و دندان

خونریزی دندان و لثه در اکثر مواقع به‌دلیل عدم رعایت بهداشت دهان و دندان است. بنابراین با حفظ بهداشت می‌توانید تا حد زیادی از خونریزی لثه جلوگیری نمایید. بهتر است تا حداقل روزی یک بار از نخ دندان کشیدن و دو بار مسواک با برس استاندارد و خمیردندان مناسب غافل نشوید. چنانچه هنگام مسواک زدن لثه شما دچار خونریزی شد در اسرع وقت به دندان‌پزشک مراجعه کنید.

شست‌وشوی دهان با محلول پراکسید هیدروژن

همان‌طور که می‌دانید برای ضدعفونی کردن برش یا خراش سطحی از محلول پراکسید هیدروژن در منزل استفاده می‌شود. همچنین می‌توان از آن به عنوان نوعی دهانشویه نیز استفاده کرد. به این صورت که بعد از نخ دندان کشیدن و مسواک زدن مقداری از محلول را درون دهان خود چرخانده و سپس آن را خارج کنید. پراکسید هیدروژن خونریزی لثه و التهاب آن را کاهش داده یا از بین خواهد برد.

مصرف زیاد ویتامین  C و K

مصرف مواد سرشار از ویتامین‌های C و K می‌توانند از بروز خونریزی هنگام مسواک جلوگیری کنند. عفونت لثه با بالا رفتن سیستم ایمنی بدن در اثر مصرف ویتامین C کاهش پیدا کرده و در نتیجه خونریزی و التهاب لثه را نیز کم خواهد کرد. کمبود ویتامین K سبب رقیق شدن خون و خونریزی لثه هنگام مسواک زدن می‌شود.

کنترل خونریزی لثه با لیزر

انباشته شدن پلاک و جرم روی لثه‌ها می‌تواند بزرگ‌ترین عامل برای خونریزی لثه‌ها تلقی شود که اگر مقدار این خونریزی افزایش یابد، درمان آن دشوارتر خواهد شد. لیزر دندان‌پزشکی مطمئن‌ترین راه برای درمان است. بنابراین اگر به‌دنبال درمان بدون درد و با نتیجه مثبت هستید که علاوه‌بر درمان، دهان شما را نیز پاکسازی نماید لیزر درمانی بهترین گزینه خواهد بود.

سخن پایانی

بیشتر افراد خونریزی لثه به هنگام مسواک زدن و نخ دندان کشیدن را تجربه کرده‌اند. علت این خونریزی می‌تواند بسیار متفاوت باشد؛ اما ابتدا باید نگاهی به مسواک مورد استفاده خود بیندازید. مسواک شما باید برس نرمی داشته تا زبری و سفتی آن باعث خراشیدن و حساس کردن سطح لثه‌ها نشود. همچنین اگر پس از بررسی جنس مسواک اگر علت خونریزی استفاده از مسواک نامناسب یا روش استفاده از آن نباشد؛ عوامل دیگر را باید در نظر بگیرید. بیماری لثه و عفونت، حساس شدن لثه هنگام بارداری و قاعدگی، باقی ماندن ذرات غذا بین دندان و ایجاد پلاک، ملتهاب و متورم شدن لثه‌ها و… از دیگر دلایل خونریزی لثه به شمار می‌روند.