دندان‌های زیبا و درخشان می‌توانند نقش اساسی در داشتن ظاهری طبیعی و زیبا در کنار دیگر فاکتورهای مهم داشته باشند. گاهی اوقات به دلایل گوناگون درخشندگی و سلامت دندان‌ها از بین می‌روند در این صورت هدف ترمیم و پوشاندن این نواقص و مشکلات دندانی است. روکش دندان در علم دندانپزشکی یکی از شناخته شده‌‌ترین روش‌ها جهت پوشاندن عیب و ایرادهای دندانی و افزایش استحکام دندان ها به‌شمار می‌رود. بنابراین می‌توان گفت روکش‌های دندانی از روش‌های استاندارد و پرطرفدار برای ترمیم و اصلاح دندان‎های آسیب‌ دیده به‌حساب می‌آیند. وظیفه اصلی روکش دندان چیست؟ مراحل آماده‌سازی روکش دندان از صفر تا صد این امکان را برای شما فراهم می‌سازد تا با روند کار بیشتر آشنا شوید.

روکش دندان چیست؟

به پوششی کلاه مانند و نوعی روش‌ بسیار پرکاربرد دندانپزشکی، روکش دندان می‌گویند که به منظور ترمیم و اصلاح دندان آسیب ‌دیده روی تاج دندان قرار می‌گیرد. زمانی‌که دندان‌ها به‌صورت بسیار گسترده دچار آسیب و تخریب شده باشند از روکش دندان استفاده می‌شود. نصب روکش روی دندان‌ها به کمک چسب مخصوصی انجام شده و علاوه‌بر ترمیم دندان، آن را استحکام بخشیده و زیبا‌تر نیز می‌سازد. همچنین عملکرد دندان پس از قرارگیری روکش هیچ تفاوتی با دندان‌های طبیعی شما نخواهد داشت؛ زیرا اندازه، شکل و دیگر عوامل موثر متناسب با دندان‌های فرد خواهد بود.

عادات بیمار، ساختار و ساختمان دندان، شرایط و وضعیت دندانی بیمار و… عواملی هستند که به‌طور ویژه بر چگونگی انجام روکش دندان اثر می‌گذارند. پیش از نصب روکش در مرحله اول، زیر روکش در حدود 1 الی 1.5 میلی‌متر تراشیده خواهد شد و در این مدت به‌ دلیل حساس بودن سطح دندان‌ها بهتر است مراقبت از آن‌ها را جدی بگیرید. روکش‌های دندان بیشتر از جنس فلز، سرامیک و در برخی موارد ترکیبی از این دو هستند. مراحل بعدی با قالب‌گیری دندان انجام می‌شود و پس از ساخت روکش دندان به‌صورت منحصربه‌فرد برای ادامه کار به لابراتور فرستاده خواهد شد.

آماده سازی روکش دندان

مراحل مختلف انجام روکش دندان

روکش دندان مانند دیگر روش‌های درمانی باید با صبر و حوصله و در چند مرحله پشت سر هم انجام شود. هر چند که مراحل آن طولانی نبوده و در بیشتر مواقع می‌توان در یک جلسه آن‌ها را انجام داد. مراحل انجام روکش دندان به شرح زیر هستند:

مرحله اول: تزریق مقداری بی ‌حسی

دندان‌ و لثه‌های اطراف آن در ابتدای کار و پیش از شروع، به کمک دندانپزشک با مواد بی‌حسی، بی‌حس خواهند شد. چنانچه دندان تحت درمان عصب‌کشی باشد اجرای این مرحله با صلاحدید متخصص انجام میشود. گاهی اوقات به تشخیص دندانپزشک به لثه‌های اطراف دندان برای بی‌حس شدن، کمی از این ماده تزریق می‌شود.

مرحله دوم: آماده‌سازی و تراشیدن سطح دندان

از آنجایی که روکش‌های دندان روی دندان‌های طبیعی قرار می‌گیرند، همواره باید ضخامت مشخصی داشته باشند تا سبب بزرگ شدن دندان‌ها نشوند. بنابراین دندانپزشک باید به اندازه ضخامت روکش، آن را تراش داده و فضایی کافی برای قرار دادن آن روی دندان‌های بیمار ایجاد نماید. عمل تراشیدن دندان‌ها برای تمامی سطوح دندان به‌طور یکنواخت باید انجام گیرد؛ اما گاهی اوقات بنا به تشخیص متخصص برای بالا بردن استحکام و مقاومت، روکش‌ها ضخیم‌تر قرار داده می‌شوند. لازم به ذکر است که حداقل ضخامت مورد نیاز برای انواع روکش‌های دندان در حدود 2 میلی‌متر خواهد بود.

در سال 2002 براساس آزمایشات و تحقیقات انجام شده درصد مشخصی برای تراشیدن تاج دندان در نظر گرفته شد. بنابراین در این تحقیقات می‌بایست تاج دندان‌های پیشین را در حدود 63 تا 73 درصد و دندان‌های عقبی را تقریباً 67 تا 75 درصد تراشید. لازم به یادآوری است که این میزان برای روکش‌هایی که از جنس تمام سرامیک یا سرامیک با پایه فلز بوده‌اند، تعیین گردید؛ اما برای روکش‌های فلزی مانند طلا و نقره نیاز به مقدار کمتری تراشیدن خواهد بود.

همچنین زمانی ‌که سطح دندان دچار پوسیدگی شده باشد، پیش از نصب روکش، باید پوسیدگی نیز برطرف گردد. علاوه‌بر این بخش‌های مختلف دندان که دارای قسمت‌های پر شدگی بوده نیز باید از سطح کار تخلیه گردند. به این ترتیب بخش های مورد نیاز از سطح دندان به دلایل گوناگون تراشیده خواهد شد. نهایتاً بعد از تراشیدن کامل سطح مورد نیاز دندان، دندان‌ها از اندازه طبیعی خود خارج شده و کوچک‌تر می‌شوند و باید این اندازه تعیین گردد تا بتوان برای آن روکش آماده کرد. ثبات و زیبایی روکش‌ها بعد از نصب بستگی به شکل دندان‌ها دارد؛ بنابراین این مرحله باید با دقت انجام گیرد.

چسب دندانپزشکی تنها راه برای نگهداشتن درست روکش روی دندان‌ها نبوده و شکل دندان می‌تواند به همان اندازه مهم باشد. گاهی اوقات بر اثر شکستگی یا تراشیدن مقدار زیادی از سطح دندان به‌دلیل پوسیدگی، ابتدا برای رسیدن به وضعیت نرمال و بلندتر شدن دندان با مواد پرکننده باید سطح دندان بازسازی گردد.

مرحله سوم: قالب ‌گیری از دهان

نهایتاً بعد از اتمام آماده‌سازی‌های اولیه و تراشیدن سطح دندان، دندانپزشک شروع به قالب‌گیری از دندان و لثه‌های اطراف آن می‌کند. قالب‌گیری نیز به روش‌های مختلفی انجام می‌شود و بسته به نیاز بیمار یکی از آن‌ها انتخاب خواهد شد.

چگونه می توان از روکش دندان مراقبت کرد؟

بعد از نصب روکش دندان روش‌های مراقبتی از جانب متخصص به بیمار توصیه می‌شوند که رعایت آن‌ها می‌تواند بر ماندگاری هر چه بیشتر روکش‌ها موثر باشد. برخی از این نکات مراقبتی به شرح زیر هستند:

رعایت نکات بهداشتی دهان و دندان

استفاده از مسواک و نخ دندان و در برخی از موارد دهانشویه‌های مخصوص برای جلوگیری از عفونت و پاکسازی روکش دندان الزامی است. ایجاد عفونت می‌تواند به قدری خطرناک باشد که سبب تحلیل استخوان و تضعیف لثه‌ها شود. بنابراین در این صورت عدم موفقیت درمان روکش دندان نیز وجود خواهد داشت.

آماده سازی روکش دندان

پرهیز از مصرف دخانیات

کاهش جریان خون در داخل و اطراف لثه از جمله مشکلاتی است که مصرف دخانیات برای بیمار به همراه خواهد داشت. بنابراین در این صورت مراحل بهبودی لثه‌ها به آرامی پیش رفته و در نهایت سبب تحلیل رفتن استخوان می‌شود. مصرف دخانیات باعث عدم دریافت کافی خون به لثه‌ها خواهد شد.

پرهیز از خوردن غذا و خوراکی ‌هایی که دارای رنگدانه و اسید هستند

از خوردن خوراکی‌های اسیدی و دارای رنگ‌دانه جداً بپرهیزید؛ چراکه بعد از بروز لکه امکان از بین بردن آن بسیار کم است. نوشیدنی های گازدار و قهوه از مهم‌ترین نوشیدنی‌هایی هستند که می‌توانند سبب بروز لکه و آسیب روکش‌های دندان شوند. همچنین تمشک، زغال ‌اخته‌ آبی، شیرینی‌جات و… نیز از دیگر خوراکی‌های مضر به‌شمار می‌روند. بنابراین برای پیشگیری از ایجاد لکه می‌توانید برای خوردن نوشیدنی‌های نام برده شده از نی کمک بگیرید. سپس بلافاصله بعد از خوردن آن از مسواک و دهانشویه‌های مخصوص برای پاکسازی محیط دهان استفاده نمایید.

مراجعه منظم به دندانپزشک

هر شش ماه یک‌بار برای چکاپ دندان و وضعیت روکش دندان باید به متخصص مراجعه نمایید. دندانپزشک برای اطمینان داشتن از سلامت دندان، برخی معاینات را انجام داده و برای حفظ سلامت لثه‌ها، آن‌ها را پاکسازی خواهد کرد.

در چه صورت فرد مستلزم استفاده از روکش دندان است؟

روکش دندان برای موارد مختلفی استفاده می‌شود که می‌تواند جنبه ترمیمی یا زیبایی داشته باشد. از جمله کاربردهای روکش دندان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پوسیدگی دندان و ترمیم آن
• وجود برخی از حفره‌های بزرگ در دندان
• جذاب‌تر نشان دادن طرح لبخند با پوشاندن عیوب دندان و رنگ بد دندان
• مراقبت و افزایش استحکام دندان عصب‌کشی شده و در حال ترمیم
• بالا بردن دوام و ماندگاری دندان ضعیف، فرسوده یا ترک خورده

آماده سازی روکش دندان

بهترین نوع روکش دندان کدام است؟

همان‌طور که بیان گردید روکش‌های دندان دارای انواع مختلفی هستند که هر کدام می‌توانند مزایا و معایب خاص خود را داشته باشند. استحکام، مقاومت و زیبای عواملی بسیار مهم در انتخاب هر یک از روکش‌های دندان به‌شمار می‌روند که در بیشتر مواقع به تشخیص دندانپزشک یکی از آن‌ها انتخاب خواهند شد. همچنین هدف از انجام روکش دندان (زیبایی یا درمانی) نیز می‌تواند بر گزینه انتخابی شما موثر باشد. روکش فلز یا سرامیکی بیشترین استفاده را برای دندان‌های عقبی به ‌دلیل فشار زیادی که بر اثر جویدن غذا به این دندان‌ها وارد می‌شود، خواهد داشت. دندان‌های جلویی نیز برخلاف دندان‌های آسیاب بیشتر جنبه زیبایی داشته و مناسب‌ترین گزینه همان روکش دندان سرامیک است.

آماده سازی روکش دندان

کلام پایانی…

روکش دندان از متداول‌ترین راهکارهای دندانپزشکی برای برطرف کردن بسیاری از عیوب و مشکلات دندانی به‌شمار می‌رود. برای داشتن تداوم و زیبایی روکش دندان، در ابتدا باید از مهارت و تجربه متخصصی که این کار را به او می‌سپارید، مطمئن شده و سپس تمامی مراحل را با صبر و حوصله پشت سر بگذارید. همچنین برای رسیدن به نتیجه دلخواه مراقبت و نگهداری از دندان‌ها را فراموش نکنید. شناخت مراحل آماده‌سازی دندان از صفر تا صد می‌تواند راه را برای شما روشن ساخته و از انجام این کار اطمینان حاصل نمایید. روکش‌های دندان از جنس سرامیک، فلز یا ترکیبی از هر دوی آن‌ها بوده که بسته به نیاز و تشخیص متخصص یکی از آن‌ها انتخاب خواهد شد.