رنگ دندان‌ها از بدو تولد تا بزرگسالی همواره تغییر می‌کند. تغییر رنگ دندان‌ها می‌تواند بر اثر عوامل مختلفی پدید آید. هر کدام از این عوامل قابل پیشگیری هستند و با رعایت نکاتی که در جهت سلامت دندان‌ها توصیه می‌شوند، کنترل خواهند شد. تغییر رنگ دندان‌ها بر اثر مصرف دارو لکه‌های عمیقی را ایجاد نموده و نهایتاً عاج دندان به رنگ ناخوشایندی دیده خواهد شد. بنابراین افراد باید داروهایی که موجب تغییر رنگ دندان‌ها می‌گردند را با توصیه متخصص مصرف نمایند.

منظور از تغییر رنگ دندان چیست؟

تغییر رنگ دندان یا ایجاد لکه روی آن می‌تواند در اثر چند عامل شایع رخ دهد که بیمار می‌تواند در بیشتر یا کمتر شدن آن‌ها دخیل باشد. مصرف دخانیات و سیگار، مصرف دارو و افزایش سن، بهداشت نامناسب دهان و دندان، تشکیل تارتار و غیره هر کدام به نوعی در تغییر رنگ دندان‌ها مؤثر هستند. داروهایی مانند برخی آنتی‌بیوتیک‌ها مستقیماً روی رنگ دندان تأثیرگذار خواهند بود و حتی مصرف آن‌ها در دوران بارداری میتواند در سلامت دهان و دندان جنین نیز اثرگذار باشد.

تغییر رنگ دندان بر اثر دارو

آیا دارو می تواند باعث تغییر رنگ دندان شود؟

داروهای خاصی هستند که می‌توانند باعث تغییر رنگ دندان شوند. کودکان بیش از بزرگسالان تغییر رنگ دندان به‌ وسیله دارو را تجربه می‌کنند. داروهایی که سبب تغییر رنگ دندان می‌گردند برای درمان برخی بیماری‌ها ضروری هستند و باید با توجه به توصیه پزشک مورد مصرف قرار گیرند. تغییر رنگ روی دندان‌ها به معنای ایجاد لک و در نهایت پوسیدگی آن‌ها است. رنگ‌هایی که روی دندان به وجود می‌آیند معمولاً رنگ‌های زرد و سیاه هستند. ‌اهمیت ندادن به لک‌های روی دندان یا تغییر رنگ آن می‌تواند پس از مدتی آسیب‌زا باشد. این آسیب با قطع مصرف دارو ترمیم نخواهد شد.

داروهای آنتی‌بیوتیک برای بیمارانی که درگیر عفونت باکتریایی هستند تجویز می‌شوند و در کنار درمان عفونت، عوارضی نیز به همراه دارند. یکی از این عوارض تغییر رنگ دندان‌ها است. تغییر رنگ دندان‌ها بر اثر مصرف دارو اغلب پایدار نخواهد ماند اما در برخی مواقع روی دندان‌ها آسیب‌های شدید را بر جای می‌گذارند. آسیب‌های پایدار و تغییر رنگ دائمی تنها با مراجعه به کلینیک دندانپزشکی از بین می‌روند.

تغییر رنگ دندان بر اثر دارو

چه داروهایی موجب تغییر رنگ دندان می شوند؟

آنتی‌بیوتیک‌هایی که برای بیماران تجویز می‌گردند موجب تغییر رنگ دندان خواهند شد. با مصرف این نوع داروها فرد پس از مدتی احساس می‌کند که دندان‌های او به زرد یا قهوه‌ای تغییر رنگ داده‌اند. حتی در برخی بیماران با مصرف داروهای آنتی‌بیوتیک، دندان‌ها به رنگی مایل به خاکستری دیده می‌شوند. آنتی‌بیوتیک تتراسایکلین بیش از سایر داروها بر تغییر رنگ دندان مؤثر است. افراد بارداری که تتراسایکلین مصرف می‌کنند باید متوجه عوارض آن روی دندان‌های جنین باشند. این دارو می‌تواند در دندان‌های جنین نفوذ کرده و سپس هنگام رشد دندان، خود را آشکار سازد.

عوارضی که تتراسایکلین از خود بروز می‌دهد موجب ‌شده تا تجویز آن برای خانم‌های باردار ممنوع باشد. همچنین کودکانی که هنوز به سن 8 سالگی نرسیده‌اند نیز نباید از این دارو استفاده کنند. عوارض داروی تتراسایکلین از طریق شیر دادن به نوزاد نیز خود را نشان خواهد داد؛ پس مادران شیرده نیز نباید داروی آنتی‌بیوتیک تتراسایکلین را مصرف نمایند. داروی آموکسی سیلین نیز مقداری بر دندان‌ها تأثیر می‌گذارد؛ اما طی مدت کوتاهی رنگ دندان‌ها به حالت عادی باز خواهند گشت.

داروهای تقویتی که از مکمل آهن تشکیل شده‌اند نیز می‌توانند زمینه‌ساز سیاه ‌شدن دندان‌ها باشند. شربت‌هایی که حاوی آهن هستند هر چند هم کم مصرف گردند، موجب تغییر رنگ دندان‌ می‌شوند. قطره‌ چکان‌ وسیله‌ مخصوصی است که برای مصرف مکمل‌های حاوی آهن مناسب بوده و دندانپزشکان آن را توصیه می‌کنند. عوارض مصرف آهن بر رنگ دندان‌ تا مدتی که بیمار آن را مصرف می‌کند ادامه خواهد داشت؛ حتی پس از پایان دوره مصرف دارو رنگ دندان بیمار همچنان تیره خواهد بود و رفع عوارض آن به گذشت زمان نیاز دارد.

تغییر رنگ دندان بر اثر دارو

چرا تتراسایکلین موجب تغییر رنگ دندان ها می شود؟

افرادی که هنوز روند رشد دندان‌ها را تکمیل نکرده‌اند با مصرف تتراسایکلین احتمال تغییر رنگ دندان‌های آن‌ها بیشتر خواهد شد. تتراسایکلین به کلسیم موجود در دندان این افراد چسبیده و آن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. میزان تأثیر این دارو روی دندان، به واسطه دوزهایی که دارد متفاوت است. همچنین مدت زمان استفاده از آن توسط بیمار بر شدت تغییر رنگ دندان اثر می‌گذارد. با وجود این موضوع که تجویز این دارو برای کودکان زیر 8 سال ممنوع بوده اما در صورت استفاده از آن دندان‌های کودک تغییر رنگ خواهند داد.

تتراسایکلین برای چه مواردی تجویز می شود؟

تتراسایکلین مانع از رشد باکتری‌ها در پوست، روده، چشم و دستگاه تنفس می‌شود. پزشکان این دارو را برای عفونت‌ها در سایر بخش‌های بدن نیز تجویز می‌کنند. این دارو می‌تواند بسیاری از مسمومیت‌های غذایی، بیماری ذات‌الریه، مالاریا و … را درمان کند. تتراسایکلین با وجود منع مصرفی که برای افراد باردار و کودکان دارد، در مواقع ضروری به عنوان آنتی‌بیوتیک مورد مصرف قرار می‌گیرد. عوارض ناشی از مصرف این دارو روی دندان‌ها با رعایت بهداشت دهان و مسواک‌ زدن از بین نخواهد رفت.

تغییر رنگ دندان بر اثر دارو

سایر داروهایی که موجب تغییر رنگ دندان ها می شوند

تبدیل رنگ سفید و طبیعی دندان به رنگ‌های سیاه، زرد، قهوه‌ای، خاکستری و … تغییر رنگ دندان‌ها را نشان می‌دهند. یکی از عوارض شایع مصرف داروهای آنتی‌بیوتیک تغییر رنگ دندان‌ها است؛ اما چه داروهای دیگری می‌توانند در تغییر رنگ دندان‌ها تأثیرگذار باشند؟ متخصصان برای درمان برخی عفونت‌های دهان و لثه داروی کلرهگزیدین را تجویز می‌کنند. این دارو علاوه بر بهبود بیماری دهان و لثه موجب تغییر رنگ دندان‌ها نیز می‌گردد. افرادی که پوست مستعد آکنه دارند نیز گاهی از داروی داکسی سایکلین بهره می‌گیرند که رنگ دندان‌ها را تغییر خواهد داد. از جمله داروهای مؤثر بر رنگ دندان می‌توان موارد زیر را نام برد:

• سپیروفلوکساسین
• مینوسایکلین

تغییر رنگ دندان بر اثر دارو

تغییر رنگ دندان با همولوگ های تتراساکلین و سایر آنتی بیوتیک ها

داروهای شبیه به آنتی‌بیوتیک تتراساکلین را همولوگ‌های آن می‌نامند و انواع آن شامل کلروتتراسایکلین، اکسی تتراسایکلین و دوکسی سایکلین می‌شود. تمامی داروهای نام برده ‌شده مشابه تتراساکلین روی لکه‌دار شدن و تغییر رنگ دندان‌ها تأثیرگذار هستند. آنتی‌بیوتیک‌ سیپروفلوکساسین دارویی است که برای نوزادان تجویز می‌گردد. این دارو می‌تواند عفونت کلبسیلا را بهبود بخشد اما موجب سبز شدن رنگ دندان خواهد شد. رنگی که سیپروفلوکساسین به دندان‌ها می‌دهد کمتر از تأثیر همولوگ‌های تتراساکلین است.

داروی آنتی‌بیوتیک دیگری به نام که هیدروکلراید مینوسیکلین وجود دارد که به دندان‌های بیمار متصل می‌شود. حالت چسبنده این دارو دندان‌ها را لکه‌دار می‌کند. هیدروکلراید مینوسیکلین حتی بیش از انواع دیگر آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند به دندان‌ها آسیب برساند. حتی افرادی که روند رشد دندان‌های آن‌ها تکمیل ‌شده نیز حین مصرف این دارو از آسیب‌های آن به دندان‌ها در امان نیستند. مصرف داروهای آنتی‌بیوتیک نباید سرخود صورت پذیرد؛ بیماران باید به توصیه‌های متخصص عمل کنند تا دارو موجب تغییر رنگ دندان‌ها نشود.

تغییر رنگ دندان بر اثر دارو

چگونه از تغییر رنگ دندان توسط داروها جلوگیری کنیم؟

داروهای آنتی‌بیوتیک مانند تتراسایکلین از توانایی نفوذ بالایی برخوردارند و برای مادران باردار تجویز نمی‌شوند. جلوگیری از عوارض این نوع دارو امکان‌پذیر نبوده و معمولاً پزشکان مصرف آن‌ها را برای بیماران زیر 8 سال و مادران شیرده توصیه نمی‌کنند. آنتی‌بیوتیک‌هایی نیز وجود دارند که می‌توانند جایگزین همولوگ‌های تتراسایکلین شده که آسیبی به بافت دندان نمی‌رسانند و تغییر رنگ ایجاد نخواهند کرد. در صورت لزوم بیمار از این نوع آنتی‌بیوتیک‌ها را مصرف می‌نماید.

تغییر رنگ دندان بر اثر دارو

درمان زردی دندان ها چگونه ممکن است؟

عوارضی که مصرف داروها بر رنگ دندان‌ها می‌گذارند تا حدودی پس از مصرف دارو از بین می‌روند؛ اما در برخی موارد تغییر رنگ در عاج دندان رخ داده و روش درمان را تا حدی دشوار می‌سازد. عاج دندان قسمت زیرین مینای دندان است و از بین بردن لکه‌های آن با روش‌های خانگی امکان‌پذیر نخواهد بود. پس از مراجعه به کلینیک دندانپزشکی، متخصص پس از معاینه تشخیص می‌دهد که برای از بین بردن لکه باید بلیچینگ دندان انجام گیرد. بلیچینگ دندان نیز ملاحظاتی دارد که باید در نظر گرفته شوند و حتما زیر نظر متخصص دندانپزشکی زیبایی صورت گیرد.

در مواردی که تغییر رنگ دندان ها شدید باشد و روش هایی چون بلیچینگ دندان در سفید کردن دندان ها موثر نباشد، بیمار میتواند از روش های رایج و پر طرفدار دندانپزشکی زیبایی مانند ونیر کامپوزیت یا لمینت دندان استفاده کرده و لبخند زیبای خود را مجددا بازسازی نماید؛ هرچند در این روش ها نیز رعایت بهداشت دهان و دندان یک ضرورت بوده و به افزایش ماندگاری روش درمان و طول عمر بیشتر آن کمک میکند.

کلام آخر

رنگ دندان‌ها نمی‌توانند فاکتوری برای سلامت آن‌ها به حساب آیند و ممکن است دندان‌های زرد نیز از سلامت کامل برخوردار باشند. اما زیبایی لبخند با دندان‌های زرد یا لکه‌دار از بین می‌رود. تغییر رنگ دندان‌ها بر اثر مصرف دارو، خصوصاً داروهای آنتی‌بیوتیک از زمان جنینی تا بزرگسالی امکان‌پذیر خواهد بود. خانم‌های باردار با مصرف آنتی‌بیوتیک‌های مضر باعث می‌شوند تا فرزند آن‌ها پس از به دنیا آمدن و رویش اولین دندان ها، دندان‌های زرد رنگی داشته باشند. دو عامل میزان مصرف و مدت زمان دارو خواهند توانست شدت تغییر رنگ در عاج دندان را در بیمار مشخص نمایند.